Dấu Hiệu Bé Bị Dị Ứng Sữa Và Cách Xử Lý
Các mẹ thân yêu, một trong những tình huống khiến Vân Anh từng rất lo lắng khi nuôi con đó là khi bé có dấu hiệu “khó ở” mỗi lần uống sữa. Lúc đó mình không biết là do bé lười bú, do mẹ ăn gì ảnh hưởng đến sữa mẹ, hay là do con bị dị ứng sữa. Rất nhiều mẹ cũng nhắn tin hỏi Vân Anh: “Sao con em uống sữa công thức là bị tiêu chảy nhẹ?”, “Con bú mẹ xong bị nổi mẩn đỏ quanh miệng, có phải dị ứng không?”, “Làm sao phân biệt dị ứng sữa và không dung nạp lactose?”. Những thắc mắc ấy đều rất chính đáng, bởi dị ứng sữa là một trong những dạng dị ứng phổ biến nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Vậy làm sao để mẹ nhận biết sớm và xử lý đúng cách? Cùng Vân Anh tìm hiểu thật chi tiết và dễ hiểu trong bài viết này nhé.
1. Dị ứng sữa là gì?
Dị ứng sữa xảy ra khi hệ miễn dịch của bé phản ứng quá mức với protein có trong sữa bò, thường là casein và whey. Hệ miễn dịch nhận nhầm các protein này là “chất gây hại” và sản sinh ra kháng thể, từ đó gây ra các triệu chứng dị ứng. Đây là tình trạng khác với không dung nạp lactose, vốn chỉ là do thiếu enzyme lactase nên bé không tiêu hóa được đường lactose trong sữa – dẫn đến tiêu chảy, đầy bụng nhưng không có yếu tố miễn dịch can thiệp. Điều quan trọng là mẹ cần phân biệt để không nhầm lẫn và đưa ra hướng xử lý phù hợp.
2. Dấu hiệu bé bị dị ứng sữa
Các biểu hiện của dị ứng sữa có thể xuất hiện ngay sau vài phút đến vài giờ sau khi bé uống sữa. Những dấu hiệu thường gặp bao gồm: da bé nổi mẩn đỏ, phát ban, khô sần, đặc biệt là quanh miệng, cằm, tay chân; bé quấy khóc không rõ nguyên nhân, nôn trớ sau bú, hoặc có dấu hiệu tiêu chảy, phân có nhầy hoặc máu. Nặng hơn có thể là khó thở, phù mặt, cổ, thở rít – đây là trường hợp nguy hiểm, có thể là phản vệ cần đưa bé đến cơ sở y tế ngay. Vân Anh từng chứng kiến một bé 4 tháng tuổi chỉ vài phút sau khi đổi sữa là nổi ban toàn thân, tím tái nhẹ – may mắn được phát hiện sớm và xử lý kịp. Do đó, mẹ không nên chủ quan, dù chỉ là những dấu hiệu nhỏ như khò khè hay quấy khóc bất thường sau bú.
3. Cách xử lý khi nghi bé dị ứng sữa
Ngay khi nghi ngờ bé bị dị ứng sữa, mẹ cần dừng ngay loại sữa đang dùng, nếu là sữa công thức thì đổi sang loại không chứa đạm sữa bò như sữa thủy phân toàn phần, sữa đậu nành (với bé trên 6 tháng) hoặc sữa dê (với sự tư vấn bác sĩ). Nếu bé bú mẹ, mẹ nên tạm thời loại bỏ các sản phẩm từ sữa bò trong khẩu phần ăn của mình để theo dõi phản ứng của bé. Ghi nhật ký ăn uống và triệu chứng giúp mẹ dễ làm việc với bác sĩ hơn. Các mẹ nên đưa bé đi khám chuyên khoa dị ứng hoặc tiêu hóa nhi khoa nếu thấy bé có dấu hiệu lặp lại nhiều lần sau khi bú – việc xét nghiệm IgE đặc hiệu hoặc test dị ứng sữa sẽ giúp chẩn đoán chính xác. Trong lúc chờ chẩn đoán, mẹ cần duy trì dinh dưỡng cho bé bằng cách thay thế nguồn đạm phù hợp theo tư vấn.
4. Làm sao để bé vẫn phát triển tốt dù bị dị ứng sữa?
Không ít mẹ lo rằng con bị dị ứng sữa sẽ khó tăng cân hoặc thiếu chất. Nhưng thực tế, nếu biết cách thay thế hợp lý, bé vẫn hoàn toàn phát triển khỏe mạnh. Trẻ bị dị ứng sữa bò vẫn có thể sử dụng các loại sữa đã xử lý đặc biệt (sữa thủy phân toàn phần hoặc sữa axit amin). Với bé trên 6 tháng, có thể bổ sung đạm từ đậu hũ non, sữa hạt (không đường), thịt cá xay nhuyễn. Quan trọng là mẹ cần bù đủ dưỡng chất và theo dõi cân nặng, chiều cao của bé đều đặn. Đặc biệt, nhiều bé sẽ “hết dị ứng” sau 1–2 tuổi vì hệ miễn dịch dần hoàn thiện – nhưng việc này cần bác sĩ theo dõi định kỳ, không tự ý thử lại sữa bò nếu chưa được chỉ định.
5. Tổng kết
Mẹ bỉm thân mến, việc bé bị dị ứng sữa không phải là điều đáng sợ nếu mẹ nắm rõ dấu hiệu và xử lý kịp thời. Quan trọng nhất là đừng tự ý đổi sữa liên tục, mà hãy theo dõi có hệ thống và xin ý kiến chuyên môn. Vân Anh tin rằng, khi mẹ hiểu rõ cơ thể con, mẹ sẽ bình tĩnh và đưa ra những quyết định tốt nhất. Bé vẫn có thể lớn nhanh, khỏe mạnh và ăn ngoan dù không dùng sữa bò – miễn là mẹ cho con một lộ trình dinh dưỡng khoa học và tràn đầy yêu thương. Nếu mẹ đang nuôi bé có cơ địa dị ứng, hãy chia sẻ kinh nghiệm cùng Vân Anh nhé – vì sự đồng hành của các mẹ chính là món quà quý giá nhất!