Tăng Cân Bao Nhiêu Là Hợp Lý Trong Thai Kỳ?

Các mẹ bầu thân yêu, trong hành trình mang thai, cân nặng luôn là một đề tài nhạy cảm nhưng rất quan trọng. Nhiều mẹ lo lắng không biết mình tăng cân như vậy đã đủ chưa hay có quá mức? Thiều Vân Anh hiểu rằng mỗi lần đến lịch khám thai, mẹ không chỉ mong chờ được nghe tim con, thấy hình ảnh con trên màn hình siêu âm, mà còn hồi hộp xem cân nặng của mình có “vượt ngưỡng” không. Có mẹ sợ tăng ít con không đủ chất, có mẹ lại căng thẳng vì tăng nhiều không kiểm soát được. Vậy thực sự mẹ nên tăng bao nhiêu là hợp lý để vừa khỏe mạnh, vừa đảm bảo con phát triển tốt? Hãy cùng Vân Anh đi qua từng phần dưới đây để hiểu thật rõ ràng nhé.

1. Vì sao tăng cân hợp lý lại quan trọng?

Tăng cân hợp lý giúp đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và thai nhi. Nếu mẹ tăng quá nhiều, nguy cơ gặp các vấn đề như tiểu đường thai kỳ, tăng huyết áp, tiền sản giật, sinh mổ cao hơn và việc lấy lại vóc dáng sau sinh sẽ vất vả hơn. Ngược lại, nếu mẹ tăng quá ít thì bé có thể bị thiếu cân, sinh non, suy dinh dưỡng bào thai. Thiều Vân Anh từng có giai đoạn đầu thai kỳ tăng ít vì nghén nặng, sau đó lại tăng quá nhanh ở tam cá nguyệt thứ hai khiến bác sĩ phải nhắc nhở. Khi bắt đầu theo dõi kỹ và điều chỉnh dinh dưỡng, kết hợp vận động nhẹ nhàng thì cân nặng đi vào ổn định và bé cũng phát triển tốt hơn. Điều đó cho thấy, không phải cứ ăn nhiều hay ít là tốt mà phải là ăn và tăng cân đúng cách.

2. Tăng bao nhiêu là hợp lý?

Mức tăng cân sẽ phụ thuộc vào chỉ số BMI (Body Mass Index) của mẹ trước khi mang thai. Nếu mẹ thuộc nhóm thiếu cân (BMI < 18.5), mẹ nên tăng khoảng 12.5–18kg trong suốt thai kỳ. Nếu mẹ có BMI bình thường (18.5–24.9), mức tăng lý tưởng là 11.5–16kg. Trong trường hợp mẹ thừa cân (BMI 25–29.9), chỉ nên tăng 7–11.5kg. Còn nếu mẹ có BMI trên 30 (béo phì), mức tăng cần kiểm soát chặt hơn, chỉ từ 5–9kg là đủ. Với các mẹ mang song thai, cân nặng cần tăng nhiều hơn, khoảng 16–20.5kg tùy vào thể trạng và sự phát triển của hai bé. Việc nắm rõ giới hạn này giúp mẹ chủ động theo dõi cân nặng mỗi lần khám và không bị hoang mang nếu thấy mình tăng nhanh hay chậm trong từng giai đoạn.

3. Cân nặng nên tăng như thế nào qua từng giai đoạn?

Trong 3 tháng đầu, thai nhi còn nhỏ nên mẹ chỉ cần tăng khoảng 1–2kg, thậm chí nếu mẹ nghén nặng và không tăng được cân nào cũng không sao, miễn là duy trì dinh dưỡng cơ bản và theo dõi thai phát triển tốt. Từ tháng thứ 4 đến tháng thứ 6, mẹ sẽ tăng nhanh hơn, khoảng 0.4–0.5kg/tuần, tức là khoảng 5–6kg trong giai đoạn này. Đây là thời điểm thai phát triển mạnh và cơ thể mẹ cần nhiều năng lượng hơn. Giai đoạn cuối từ tháng thứ 7 đến khi sinh, mẹ tiếp tục tăng khoảng 5–6kg, tuy nhiên tốc độ tăng có thể chậm lại ở những tuần gần sinh. Tổng kết cả thai kỳ, mẹ nên tăng từ 9–16kg tùy theo chỉ số BMI, và nếu mẹ tăng trong khoảng đó, hầu hết các chỉ số sức khỏe sẽ rất ổn định.

4. Cân nặng tăng đi đâu? – Không phải chỉ là mỡ

Nhiều mẹ thấy mình tăng 10–12kg thì hoảng hốt, nhưng thật ra số cân đó được phân bổ rất hợp lý: em bé chiếm khoảng 3–3.5kg, nước ối khoảng 1kg, nhau thai từ 0.5–1kg, tử cung và ngực mở rộng thêm khoảng 1.5kg, lượng máu trong cơ thể mẹ tăng thêm 1.2–1.5kg và phần còn lại là mỡ dự trữ để nuôi con và tạo sữa sau sinh. Thiều Vân Anh khi mang thai lần đầu đã tăng 13kg, trong đó em bé nặng 3.3kg, sau sinh 1 tháng đã giảm hơn 8kg mà không cần ép cân. Điều đó cho thấy nếu mẹ tăng cân đúng mức, việc quay lại vóc dáng ban đầu sẽ rất nhẹ nhàng.

5. Làm sao để kiểm soát tăng cân đúng cách mà vẫn đủ chất?

Không có bí quyết nào đặc biệt, chỉ cần mẹ ăn uống điều độ và vận động hợp lý. Mỗi ngày mẹ chỉ cần ăn thêm khoảng 300–500kcal từ thực phẩm lành mạnh như cá, trứng, sữa, rau củ, trái cây, các loại hạt. Mẹ nên chia bữa ăn thành 5–6 bữa nhỏ để vừa dễ tiêu, vừa giảm cảm giác thèm ăn và giúp duy trì năng lượng suốt ngày dài. Uống đủ 2–2.5 lít nước mỗi ngày sẽ hỗ trợ chuyển hóa và giảm phù nề. Hạn chế nước ngọt, đồ chiên, bánh kẹo là điều cần thiết, vì chúng không mang lại dưỡng chất mà lại dễ gây tăng cân “ảo”. Quan trọng nhất, mẹ nên duy trì vận động nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc bơi lội phù hợp với thai kỳ, điều này không chỉ giúp mẹ ngủ ngon, tiêu hóa tốt mà còn giữ cân nặng ổn định.

6. Tổng kết – Lắng nghe cơ thể, yêu bản thân và tin vào hành trình làm mẹ

Mỗi cơ thể mẹ bầu là một thế giới riêng biệt, không ai giống ai. Đừng so sánh cân nặng của mình với người khác, mà hãy tập trung vào việc cảm nhận cơ thể mình mỗi ngày. Nếu mẹ ăn uống đầy đủ, khám thai đều đặn và thấy em bé phát triển tốt, thì đó đã là một hành trình tuyệt vời rồi. Thiều Vân Anh luôn nhắn nhủ các mẹ: tăng cân khi mang thai không phải là “béo lên” mà là “tạo hình một sinh linh mới”. Hãy trân trọng từng kg mình mang, vì đó là món quà cho thiên thần nhỏ đang lớn lên từng ngày trong bụng mẹ.