Mẹo Chữa Tưa Lưỡi Cho Bé Đơn Giản Tại Nhà
Chắc hẳn mẹ nào cũng từng ít nhất một lần nhìn thấy lớp trắng lấm tấm như váng sữa bám trên lưỡi của con yêu, khiến mẹ lo lắng: “Không biết con có bị bệnh gì không? Có đau rát không? Sao ngày nào cũng thấy trắng?” Đó chính là biểu hiện điển hình của tưa lưỡi, một tình trạng khá phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Tuy không nguy hiểm nhưng nếu không xử lý đúng cách bé có thể cảm thấy khó chịu khi bú, chán ăn, thậm chí quấy khóc nhiều. Vậy tưa lưỡi là gì? Nguyên nhân do đâu? Và quan trọng nhất, làm sao để xử lý tại nhà nhẹ nhàng, an toàn mà không cần dùng thuốc kháng sinh? Vân Anh chia sẻ cùng các mẹ một vài mẹo đơn giản, hiệu quả đã được nhiều mẹ áp dụng thành công.
1. Tưa lưỡi là gì? Tại sao bé lại bị?
Tưa lưỡi (hay còn gọi là nấm miệng) là tình trạng xuất hiện các mảng trắng trên lưỡi, vòm miệng hoặc hai bên má trong, do nấm Candida albicans gây ra. Loại nấm này vốn tồn tại sẵn trong khoang miệng nhưng nếu hệ miễn dịch của bé còn yếu hoặc mẹ vệ sinh miệng cho con chưa đúng cách, nấm có thể phát triển mạnh dẫn đến tưa lưỡi. Trẻ sơ sinh dễ bị hơn vì khoang miệng còn non nớt, lượng sữa dư thừa đọng lại sau bú là môi trường lý tưởng cho nấm phát triển. Ngoài ra, nếu mẹ dùng kháng sinh trong quá trình sinh hoặc mẹ đang bị nấm bé cũng dễ bị ảnh hưởng theo.
2. Dấu hiệu bé bị tưa lưỡi
Không phải cứ thấy mảng trắng là bé bị tưa lưỡi. Nhiều khi đó chỉ là cặn sữa, có thể lau sạch dễ dàng bằng gạc ẩm. Tuy nhiên, nếu lớp trắng bám dai, lau không hết, có mùi lạ, lưỡi bé có vẻ rát khiến bé khó bú hay khóc hoặc quấy nhiều khi ăn thì mẹ nên nghĩ đến tưa lưỡi. Một số bé còn có biểu hiện mút tay nhiều, không thích ti mẹ, lười bú bình. Mức độ nặng nhẹ khác nhau nhưng nếu không được xử lý sớm nấm có thể lan sâu hơn vào họng, gây viêm, sốt hoặc khó thở.
3. Mẹo chữa tưa lưỡi tại nhà đơn giản mà hiệu quả
3. 1. Dùng nước muối sinh lý 0.9% - cách nhẹ nhàng nhất
Mẹ dùng gạc y tế mềm, quấn quanh ngón tay sạch, nhúng vào nước muối sinh lý (mua ở hiệu thuốc, loại chuyên dùng cho trẻ sơ sinh), nhẹ nhàng lau lưỡi, mặt trong má và nướu răng của bé mỗi ngày 1-2 lần sau bú. Nước muối có tính kháng khuẩn nhẹ, giúp làm sạch khoang miệng, ngăn ngừa nấm lan rộng. Mẹ nhớ thao tác thật chậm, không cố lau mạnh vì có thể làm trầy niêm mạc bé.
3.2. Dùng nước lá rau ngót - mẹo dân gian lành tính
Rau ngót rửa sạch, trần nước sôi rồi giã nát, lọc lấy nước cốt. Dùng gạc y tế hoặc tăm bông thấm nước này lau lưỡi cho bé mỗi ngày 1-2 lần. Rau ngót có tính mát, kháng viêm nhẹ, giúp làm dịu vùng tưa, hạn chế nấm phát triển. Tuy nhiên, mẹ cần đảm bảo lá rau sạch, không tồn dư thuốc trừ sâu. Nên áp dụng cho bé trên 2 tháng tuổi.
3.3. Dùng mật ong – nên cẩn trọng
Nhiều mẹ truyền tai nhau dùng mật ong trị tưa lưỡi. Tuy nhiên Vân Anh lưu ý: tuyệt đối không dùng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi vì nguy cơ nhiễm vi khuẩn Clostridium botulinum gây ngộ độc rất nguy hiểm. Với bé trên 1 tuổi, mẹ có thể dùng một lượng nhỏ mật ong nguyên chất (tốt nhất là loại được kiểm định an toàn), thấm vào gạc lau lưỡi 1 lần/ngày, không nên lạm dụng.
3.4. Giữ vệ sinh ti mẹ, bình sữa, núm ti
Một nguyên nhân phổ biến gây tái phát tưa lưỡi là từ chính núm ti mẹ hoặc bình sữa chưa sạch. Mỗi ngày, mẹ nên rửa sạch đầu ti trước và sau khi cho bú, lau khô bằng khăn sạch. Bình sữa, núm ti cần tiệt trùng kỹ bằng máy hoặc nước sôi, tránh để lâu sữa dư. Ngoài ra, mẹ nên súc miệng sạch sẽ trước khi hôn lên mặt bé, không cho bé ngậm tay bẩn hoặc đồ chơi chưa được khử khuẩn.
4. Khi nào nên đưa bé đến bác sĩ?
Nếu mẹ đã áp dụng các mẹo trên trong 5-7 ngày mà không thấy cải thiện hoặc tình trạng nặng thêm như: lưỡi bé đỏ, viêm, quấy khóc dữ dội, bỏ bú, sốt, mẹ nên đưa con đến bác sĩ nhi để được khám và chỉ định thuốc phù hợp. Bác sĩ có thể kê thuốc kháng nấm dạng gel hoặc dung dịch nhỏ miệng, giúp kiểm soát tình trạng nhanh chóng. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc tây, kháng sinh hoặc bôi thuốc khi chưa có chỉ định vì vùng miệng bé cực kỳ nhạy cảm.
5. Phòng tránh tưa lưỡi tái đi tái lại
Tưa lưỡi dễ tái phát nếu mẹ không giữ vệ sinh tốt. Sau khi bé bú nên cho bé uống một ít nước (nếu bé đã trên 6 tháng) hoặc lau miệng bằng gạc ẩm để loại bỏ sữa dư. Đặc biệt trong thời gian bé mọc răng, chảy nước dãi nhiều, mẹ nên vệ sinh miệng thường xuyên hơn. Ngoài ra nếu mẹ đang điều trị nấm âm đạo hoặc vừa dùng kháng sinh, hãy chia sẻ với bác sĩ để phòng tránh lây sang bé khi bú.
6. Kết luận
Chăm sóc con nhỏ đôi khi bắt đầu từ những điều tưởng chừng rất đơn giản như chiếc lưỡi nhỏ xíu. Vân Anh tin rằng, khi mẹ hiểu đúng, xử lý nhẹ nhàng và kiên nhẫn, bé yêu sẽ luôn khỏe mạnh, bú ngon, ngủ yên và lớn lên trong sự dịu dàng đầy yêu thương của mẹ. Đừng lo lắng nếu bé bị tưa lưỡi, chỉ cần mẹ đủ quan tâm và hiểu rõ cách chăm sóc thì mọi thứ đều có thể giải quyết nhẹ nhàng ngay tại nhà.