Cách Xử Lý Khi Bé Bị Trớ Sữa. Mẹ Cần Làm Gì Cho Đúng?
Trớ sữa là hiện tượng mà hầu như bé sơ sinh nào cũng gặp phải ít nhất vài lần trong những tháng đầu đời. Dù được xem là phản xạ sinh lý bình thường, nhưng khi nhìn thấy bé nôn trớ sau khi bú, nhiều mẹ không khỏi hoảng hốt, lo con bị bệnh đường tiêu hóa, bị đầy bụng, hay sợ bé không hấp thu được dinh dưỡng. Vân Anh hiểu rằng, để yên tâm trong quá trình nuôi con, mẹ cần phân biệt đâu là trớ sinh lý không đáng lo và đâu là dấu hiệu bất thường cần đưa bé đi khám. Đồng thời, mẹ cũng cần biết cách xử lý đúng và nhẹ nhàng để bé bớt khó chịu, nhanh ổn định và bú ngoan trở lại.
1. Vì sao bé sơ sinh hay bị trớ sữa?
Nguyên nhân chủ yếu khiến bé bị trớ sữa là do dạ dày của bé còn nhỏ và cơ vòng thực quản dưới chưa phát triển hoàn chỉnh, dễ bị giãn ra khi bé bú no, nuốt hơi hoặc thay đổi tư thế đột ngột. Ngoài ra, nếu mẹ cho bú quá nhanh, quá nhiều, hoặc đặt bé nằm ngay sau khi bú thì nguy cơ trớ sữa càng cao. Trớ sữa cũng xảy ra thường xuyên hơn ở bé bị đầy hơi, khó tiêu, hoặc đang trong giai đoạn mọc răng, nhiễm siêu vi nhẹ. Hầu hết các bé sẽ hết trớ sữa sau 4 - 6 tháng, khi hệ tiêu hóa phát triển tốt hơn và bé biết ngồi vững. Việc hiểu rõ nguyên nhân giúp mẹ bình tĩnh hơn, tránh quá lo lắng hoặc xử lý sai cách.
2. Cách xử lý đúng ngay khi bé bị trớ sữa
Khi thấy bé trớ sữa, mẹ không nên hoảng hốt bế dựng con ngay vì có thể khiến bé bị sặc ngược. Điều đầu tiên là nghiêng đầu bé nhẹ sang một bên, giữ cho sữa chảy ra ngoài miệng để tránh sặc vào mũi hoặc phổi. Dùng khăn sạch lau miệng, lau mặt bé từ từ, không chọc sâu vào họng. Nếu bé vẫn tỉnh táo, không ho nhiều, không tím tái thì mẹ có thể ôm con ở tư thế nghiêng hoặc nằm sấp nhẹ trên tay mẹ, xoa lưng giúp bé dễ chịu hơn. Nếu bé bị sặc mạnh, ho liên tục hoặc tím mặt, mẹ cần vỗ lưng theo tư thế cấp cứu để hỗ trợ đẩy sữa ra ngoài. Sau khi bé ổn định, mẹ không nên cho bú lại ngay mà nên chờ 15 - 20 phút để dạ dày con “nghỉ ngơi”, tránh gây trớ tiếp tục.
3. Điều chỉnh cách bú giúp bé hạn chế trớ
Mẹ nên chia nhỏ lượng sữa trong mỗi cữ bú, tránh để bé bú quá no một lần. Khi cho bé bú, hãy đảm bảo đầu bé cao hơn bụng, nghiêng nhẹ để sữa xuống dễ dàng. Với bé bú bình, nên dùng núm ti có van chống sặc và giữ bình hơi nghiêng để tránh bé nuốt nhiều khí. Sau mỗi cữ bú, mẹ nên bế bé vỗ ợ hơi ít nhất 10 - 15 phút, hoặc cho bé ngồi tựa vào ngực mẹ, vỗ nhẹ vùng lưng giữa hai bả vai. Khi bé đã ngủ, mẹ đặt nằm nghiêng về bên phải hoặc ngửa đầu cao hơn một chút so với thân người, không để bé nằm sấp hoặc nằm phẳng ngay sau bú. Đây là những cách đơn giản nhưng rất hiệu quả giúp bé tiêu hóa tốt hơn và hạn chế nguy cơ trớ sữa.
4. Khi nào trớ sữa là dấu hiệu cần đi khám?
Nếu bé trớ sữa kèm theo các biểu hiện như nôn vọt xa, nôn màu xanh, vàng, có lẫn máu, đi ngoài bất thường, sốt, bỏ bú, chậm tăng cân hoặc quấy khóc liên tục, mẹ nên đưa con đi khám vì có thể là dấu hiệu của bệnh lý như hẹp môn vị, trào ngược dạ dày nặng, nhiễm khuẩn tiêu hóa hoặc bất thường trong hấp thu. Ngoài ra, nếu bé lớn hơn 6 tháng vẫn bị trớ thường xuyên, cần theo dõi kỹ và làm thêm xét nghiệm nếu bác sĩ yêu cầu. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc chống nôn, men tiêu hóa hay các loại nước lá dân gian vì có thể làm tình trạng nặng hơn hoặc gây mất cân bằng vi sinh đường ruột.
5. Mẹ ăn gì, làm gì để hỗ trợ con bớt trớ?
Với bé bú mẹ, chế độ ăn của mẹ cũng ảnh hưởng trực tiếp đến tiêu hóa của con. Mẹ nên ăn uống thanh đạm, tránh thực phẩm nhiều dầu mỡ, gia vị cay, cà phê, đồ uống có gas, các món lên men quá mức hoặc dễ gây đầy hơi như đậu, bắp, cải bắp. Uống nhiều nước ấm, bổ sung đủ canxi, vitamin và men vi sinh nếu cần theo hướng dẫn bác sĩ sẽ giúp sữa mẹ nhẹ bụng hơn, giúp con tiêu hóa tốt hơn. Ngoài ra, mẹ nên giữ tinh thần thoải mái, không căng thẳng quá mức vì tâm trạng của mẹ cũng ảnh hưởng đến lượng sữa và hệ thần kinh tiêu hóa của bé. Bé cần một mẹ khỏe mạnh và bình tĩnh để yên tâm mỗi khi bú.
6. Kết luận
Trớ sữa là phản xạ sinh lý phổ biến và phần lớn sẽ tự hết theo thời gian. Vân Anh muốn nhắn gửi đến các mẹ rằng, không cần quá lo lắng nếu con trớ sữa nhẹ sau bú và vẫn tăng cân đều, bú tốt, chơi ngoan. Quan trọng là mẹ biết xử lý đúng lúc, thay đổi tư thế bú, vỗ ợ hơi, quan sát dấu hiệu bất thường và không tự ý dùng thuốc. Sự kiên nhẫn, quan tâm và tinh tế trong từng hành động nhỏ mỗi ngày của mẹ chính là liều thuốc giúp con vượt qua giai đoạn này một cách nhẹ nhàng, an toàn. Hành trình nuôi con sẽ còn rất dài, hãy để mỗi lần chăm sóc là một lần mẹ và bé hiểu nhau hơn, mạnh mẽ hơn và gắn bó hơn.